Moda ve Sürdürülebilirlik

Sürdürülebilir modadan ne anlıyorsunuz?

Değiştirdiğimiz dünyanın sonuçlarıyla yüzleşirken daha önce üzerinde düşünmediğimiz birçok konu gündelik hayatımıza girdi. Sürdürülebilirlik bir kavram olarak tüketimin hemen yanına yerleşti. Tüketim alışkanlıklarımızla beraber üretim yöntemlerimizi de sorgulamaya başladı.

Peki iş modaya geldiğinde sürdürülebilirlik kavramı nasıl ele alınıyor ve bizler bireysel olarak konunun neresindeyiz?

Büyük tekstil markaları sürdürülebilirlik kavramından hemen önce çevreci gruplar tarafından dünyayı zehirlemekle suçlanıyordu. Kullanılan renklendiriciler, toksik veya petro kimyasal atıkların tenimizle temas etmesi çok kısıtlı bir topluluğun sorunu gibiydi. Bunun yanında aynı moda devleri üretim koşullarıyla da aynı cılız sesler tarafından tenkit ediliyordu. İnsan sağlığını tehdit eden hemen her unsurun bulunduğu ortamlarda çocuk işçiler dahil olmak üzere modaya temas eden herkes (kullanıcılar ve üreticiler) tehlike altındaydı.

Günümüzde bu moda markaları ne yapıyor?

Sürdürebilirliği ve onun yanında gelen tüm kavramları gururla taşıyorlar. Bu kavramlarla dilimize karışan kelimelerin üzerinde düşünme fırsatımız pek olmadı. Birden hayatımıza giriverdiler ve muhakkak iyi ve doğru şeyleri temsil ediyorlardı. Bu yüzden büyük moda markaları bu kelimeleri her şeyden önce pazarlama aracı olarak kullanmaya başladılar. Umarız bazıları gerçekten sürdürülebilirliği yeni bir moda akımı olmaktan öte bir anlamda kullanıyordur. 

Modanın diğer ayağında kalan biz tüketiciler sürdürülebilir moda deyince ne düşünüyoruz? 

Adil ticaret (fair trade), organik veya geri dönüştürülmüş (recycled) ürünlerin artı bir tercih sebebi olduğunu biliyoruz. Böyle bir tercihin bize ve dünyaya faydalı olabileceği fikri sanırım hepimizde var. Ama bu yeni kavramlar hala birçoğumuzun kafasında uçuşan minik iyilik parçalarını ifade ediyor. Tam olarak içselleştirdiğimize inanmak için diyetisyenlerin bizi kendilerinden soğutan sloganını buraya bırakalım: Sürdürülebilir moda bir yaşam tarzıdır :)

2008 senesinde bir modacı varmış……

Dünyanın büyük moda üreticileri temiz su kaynaklarımızı zehirlerken bir modacı doğruların moda olmasını beklemeden büyük ve görkemli bir defile yaptı. Bu defile New York moda haftasında gerçekleştirildi. Koleksiyonun tamamı plastik atıklarından geri dönüştürülmüş veya tamamen organik kumaşlardan oluşuyordu. Hem de koleksiyonda kullanılan kumaşların tamamı adil ticaret (fair trade) etiketine sahip. Bu da demek oluyor ki bu kumaşlar üretilirken herkes yasal ve sağlıklı ortamlarda çalışmış.

Bazılarınız için 2008 senesinde çevre duyarlılığı çok da ileri bir görüş değil elbette. Bu modacının anlatmak istediği çevre duyarlılığını kapsayan ama daha büyük bir fikirmiş. Geri dönüştürülmüş ve organik kumaşlardan kırmızı halıda yürüyebileceğiniz kadar şık ve muazzam tasarımlar yapılabileceğini ispat etmek istemiş.

3 R ve 1 Rabia
Defilenin adı Reduce, Reuse, Recycle. Rabia Yalçın New York Haute Couture Moda Haftasında En Yenilikçi Tasarımcı ödülüne layık görüldü. Bu başarı dünyanın en önemli basın organlarında yer aldı.

Sektörde 30. Yılını kutlamak üzere olan Rabia Yalçın ilk günden beri aynı şeyi söylüyor: Modanın bize dayatılanların ötesinde bir kavram olabileceğini ve seçimlerimizle her şeyi güzelleştirebileceğimizi.

Modayı sürdürülebilir bir yaşam tarzı haline getirmek için zihnimizde neleri değiştirmemiz gerekiyor?

Tasarımcımız Rabia Yalçın’ın alışveriş ve gardırop önerilerinden birkaçına bakalım

*Bir ürünü çok beğenmiş olabilirsiniz. Fakat satın almadan önce dolabınızda bu ürünle kombinleyeceğiniz farklı seçenekleriniz var mı kontrol edin. Unutmayın bir parçayı birden fazla kombinle kullanmak dolabınızı zenginleştirir. Tek başına beğenip aldığınız ürünlerin bazen dolapta doğru kombini yıllarca beklediği olmuştur.

*Ürünün kumaşına ve dikişine göz atın. Bu konuda uzman olmanız gerekmez, yamuk dikişli veya aşırı esnetilmiş ürünlerin ilk yıkamada bozulabileceğini aklınızdan çıkarmayın.

*Dolabınızda yıllarca giyebileceğiniz zamansız kıyafetler bulundurun. Ana renklerden, blazer ceket, düz kesim elbise, kaşe ince bir palto ve kalem etek yeni moda kıyafetlerinizle de her zaman kombinlenebilir.

*Modern teknolojiler sayesinde suni hammaddelerle bugün artık çok farklı kalitelerde ve farklı ihtiyaçlara cevap verebilen kumaşlar üretebiliyoruz. Özel bir kullanım alanı gerektirmeyen kıyafetlerimiz için, organik hammaddelerden üretilmiş doğal kumaşlar tercih edilebilir.

*Sevdiğiniz kıyafetleri dönüştürmekten çekinmeyin. Eskimiş bir eşarbı çanta sapınızda estetik bir fiyonk olarak kullanabilirsiniz. Ufak delik veya yırtıkları örtmek için dekoratif düğmeleri veya kurdele parçalarını kullanabilirsiniz. Elbise, etek ve pantolonlarınızın etek boylarını kısaltarak yeni görünümler elde edebilirsiniz.

*Uzun süredir kullanmadığınız kıyafetleri dolapta eskilerini beklemeden, hala kullanılabilir durumdayken bağışlayıp tekrar dolaşıma girmelerini sağlayabilirsiniz.

*Cildinizi ve doğamızı korumak için kimyasal maddelerle ağartılmış kumaşlarla üretilen kıyafetlerden uzak durun. Unutmayın bizler bu ürünleri almayarak da modaya yön verebiliriz.

*Kıyafetlerin kullanım ömrünün uzatılmasıyla da sürdürülebilirliğe destek olabilirsiniz. Bunun için yıkama talimatlarına dikkatlice uygulamanız yeterli olacaktır. Saf hammaddeden üretilen ürünlerin daha uzun ömürlü kullanılabileceğini de secim yaparken aklınızda bulundurun.

*Dolap içi düzeninizi belli aralıklarla değiştirin. Hepimiz bazen ayni kıyafetleri giydiğimiz döngüleri yaşıyoruz. Yeni bir şeyler almadan önce uzun zamandır görmediğiniz kıyafetleri tekrar gözden geçirmenizde fayda var. Unutmayın onları da severek almıştınız.

Son olarak basit bir t-shirtin üretilmesinde ve bize ulaşmasına kadar ki yolculuğunda ortalama 7 kg karbon salınımına sebep olduğu hesaplanıyor. Kullanılan petrol, su, boya, enerji, hammadde ve işlenme süreçlerinde oluşan negatif etkiler de buna eklendiğinde sürdürülebilir modanın önemi daha da netleşiyor. Gündelik hayatımıza dahil ettiğimiz yeni kıstaslarla daha az hasar veren seçimler yapabiliriz. Kendi modanızı kendiniz yaratın ve sürdürülebilir modaya siz de yön verin.